turgut uyar


bazı sanat eserleri aklımızda değişik şekiller oluştururlar, kendiliğinden oluşan o imajlarla hatırlarız, tanırız onları. işte şairin kişiliği, ressamın renk tonları, müzisyenin kullandığı notalar, hatta müzik albümünün kapağı, romanın uzunluğu bile bu imajların oluşmasında etkilidir.

şair turgut uyar' ın bendeki imajı ise toplu şiirlerini aldığım gün oluşmuştu, karanlık ve büyük bir sanat eseriydi elimde tuttuğum şey. ilk şiirleriyle hece şiirine yaklaşıyor, garip şiiri içerisinde kendine yer arıyordu turgut uyar, ama yine de özgün bir söyleyişi, dili vardı. ne yalan söyleyeyim, ilk şiirleri buna rağmen çok başarılı eserler değildir. 1948 yılında kaynak dergisinin açtığı yarışmada "arz-ı hal" şiiri ile 2.lik alması, ve bunun üzerine nurullah ataç' ın övgülerine maruz kalması bu fikrimi değiştirmiyor. zaten turgut uyar' ı turgut uyar yapan şiirler bunlar değildir.

turgut uyar' ın şiiri 50lerin ikinci yarısında değişmeye başlıyor, ve 2. yeniyi oluşturan şairlerin başında geliyor. akıma sonradan eklenmesine rağmen etrafındaki şairleri en çok etkileyen de o olmuştur. akımın yaratıcısı kabul edilen cemal süreya bile turgut uyardan çok etkilendiğini günlüklerinde anlatır, onu başka bir yere koyar.

1959 yılında çıkan "dünyanın en güzel arabistanı" türk şiirinin köşe başlarından biridir. 2. yeninin en çalkantılı ve yaratıcı döneminde ortaya çıkan bu eser belki de turgut uyar' ın da en güçlü eseri. dille oynamalar, karanlığı ve umutsuzluğu hisseden bireyin yaşantısı, büyük ve geniş bir şiir yapısı, uzun kaotik cümleler, inanılmaz bir beğeni düzeyinde dile yaslanış.

60larda her ikini yeni şairinin evrimi turgut uyarda da var, o da olgunlaşıyor, çıkışlarına özgü çılgınlık yerini olgunluğa bırakıyor. "tütünler ıslak" ve "her pazartesi" bu dönemin eserleridir., "toplandılar", "kayayı delen incir" gibi son dönem kitapları yaşanılan dönemin toplumsal yansımalarını anlatır. "divan" kitabı ise turgut uyar şiirinin divan şiiri biçiminde ortaya çıkmasıdır.

evet ilk başta ne demiştik, imajlar, aklımızdaki küçük parçacıklar... turgut uyar şiirini büyük büyük kurmuş bir şairdir, karanlığı yüksek beğenisiyle yorduğu şiirlerini hafızamın derinliklerinde aynı olduğu gibi hatırladığıma seviniyorum.

0 yorum: